Câu hỏi của bạn đọc: Thời điểm bố tôi còn khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn, đã đến văn phòng công chứng lập di chúc phân chia tài sản cho các con. Theo di chúc, bố tôi để lại cho tôi một căn nhà tại Hoàng Mai, Hà Nội và để lại cho em trai tôi một căn nhà tại Long Biên, Hà Nội, còn số tiền tiết kiệm 500.000.000 đồng và 10 cây vàng sẽ chia đều cho 2 anh em.
Tuy nhiên, đến khi bố tôi hấp hối lại nói việc phân chia nhà cửa vẫn giữ nguyên nhưng bố sẽ cho em trai tôi toàn bộ số tiền tiết kiệm và số vàng nêu trên, dưới sự chứng kiến của toàn bộ anh em họ hàng. Thưa luật sư, vậy tài sản do bố tôi để lại sẽ được chia theo di chúc bố tôi đã lập hay theo di nguyện của bố tôi trước khi chết?
Trả lời:
Theo như thông tin bạn cung cấp thì di chúc của bố bạn đã được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền, như vậy di chúc của bố bạn đã được coi là di chúc hợp pháp. Thông thường, di chúc được lập tại văn phòng công chứng/phòng công chứng là di chúc có giá trị pháp lí cao nhất vì việc thực hiện lập di chúc đã được công chứng viên đảm bảo cả về nội dung, hình thức,…
Tuy nhiên, căn cứ vào quy định tại Điều 640 Bộ luật dân sự 2015, trong trường hợp vẫn còn minh mẫn và không chịu sự đe doạ, lừa dối cưỡng ép nào thì bố bạn có thể thay đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc đã lập bất kỳ lúc nào. Nếu bố bạn bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật. Và nếu bố bạn thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.
Tại thời điểm hấp hối, bố bạn đã lập di chúc miệng thay đổi việc phân chia di sản. Khi đó, di sản do bố bạn để lại sẽ được chia theo di chúc miệng nếu di chúc miệng đảm bảo các điều kiện quy định tại Khoản 5 Điều 630 của Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:
“5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng”.
Trường hợp di chúc miệng không đảm bảo những điều kiện trên thì không được coi là hợp pháp và khi đó phần tài sản thuộc sở hữu của bố bạn sẽ được chia theo di chúc đã lập trước đó tại văn phòng công chứng.
