Hành vi cản trở hoạt động tố tụng bị xử phạt vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, cản trở hoạt động giải quyết vụ án, vụ việc của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính mà không phải là tội phạm và theo quy định của Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
Hành vi cản trở hoạt động tố tụng hình sự bị xử phạt vi phạm hành chính được quy định từ Điều 9 đến Điều 15 của Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/9/2022. Cụ thể như sau:
1. Hành vi tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật
– Mức phạt tiền: 1.000.000 đồng – 15.000.000 đồng.
– Bao gồm các hành vi của bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cụ thể như sau:
- Hành vi cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật nhưng chưa đến mức làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, người có thẩm quyền);
- Hành vi cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, người có thẩm quyền;
- Lôi kéo, xúi giục, lừa dối, mua chuộc, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực buộc người khác tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật.
2. Hành vi tiết lộ bí mật điều tra
– Mức phạt tiền: 4.000.000 đồng – 15.000.000 đồng.
– Bao gồm các hành vi của Người tham gia tố tụng và Luật sư cụ thể như:
- Người tham gia tố tụng tiết lộ bí mật điều tra mặc dù đã được Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên hoặc Kiểm tra viên yêu cầu phải giữ bí mật;
- Người tham gia tố tụng tiết lộ bí mật điều tra làm trì hoãn, kéo dài thời gian điều tra mặc dù đã được Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên hoặc Kiểm tra viên yêu cầu phải giữ bí mật, trừ trường hợp dưới đây;
- Luật sư tiết lộ bí mật điều tra mặc dù đã được Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên hoặc Kiểm tra viên yêu cầu phải giữ bí mật.
3. Hành vi vi phạm quy định về sự có mặt theo giấy triệu tập
– Mức phạt tiền: 100.000 đồng – 1.000.000 đồng.
– Bao gồm hành vi của người tham gia tố tụng cụ thể như: Người tham gia tố tụng đã được triệu tập mà vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan và việc vắng mặt của họ gây trở ngại cho hoạt động tố tụng.
4. Hành vi cản trở đại diện của cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân tham gia tố tụng
– Mức phạt tiền: 1.000.000 đồng – 5.000.000 đồng.
– Bao gồm hành vi của người tham gia tố tụng cụ thể như sau: Người tham gia tố tụng lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực nhằm cản trở đại diện của cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân tham gia tố tụng.
5. Hành vi cản trở hoạt động xác minh, thu thập chứng cứ
– Mức phạt tiền: 100.000 đồng – 15.000.000 đồng.
– Bao gồm hành vi của người tham gia tố tụng, người giám định, người định giá tài sản cụ thể như sau:
- Người tham gia tố tụng khai báo gian dối hoặc cung cấp tài liệu sai sự thật, trừ người bị buộc tội;
- Người tham gia tố tụng từ chối khai báo hoặc từ chối thực hiện nghĩa vụ cung cấp tài liệu, đồ vật, trừ người bị buộc tội;
- Người tham gia tố tụng làm giả hoặc hủy hoại chứng cứ gây trở ngại cho việc giải quyết vụ án, vụ việc;
- Người tham gia tố tụng lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực nhằm ngăn cản người bị hại tham gia tố tụng hoặc buộc người bị hại khai báo gian dối;
- Người tham gia tố tụng lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực nhằm ngăn cản người làm chứng ra làm chứng hoặc buộc người khác ra làm chứng gian dối;
- Người giám định, người định giá tài sản từ chối kết luận giám định, định giá tài sản mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;
- Người tham gia tố tụng lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực nhằm ngăn cản người phiên dịch, người dịch thuật thực hiện nhiệm vụ hoặc buộc người phiên dịch, người dịch thuật dịch gian dối;
- Người tham gia tố tụng lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực nhằm ngăn cản người giám định, người định giá tài sản thực hiện nhiệm vụ hoặc buộc người giám định, người định giá tài sản kết luận sai với sự thật khách quan;
- Người giám định, người định giá tài sản kết luận gian dối.
Pháp lệnh về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng được đánh giá là rất cần thiết, đảm bảo cho hoạt động tiến hành tố tụng của cơ quan người có thẩm quyền tiến hành tố tụng diễn ra thông suốt, đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Đồng thời, bảo đảm sự tôn nghiêm của Toà án, sự tôn trọng của cá nhân, cơ quan, tổ chức đối với Toà án. Vì vậy, việc nghiên cứu, tìm hiểu các quy định trong Pháp lệnh về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng là rất cần thiết.
